به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، گزارش گمرک از تجارت خارجی کشور در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری بیانگر آن است که تا پایان تابستان سال جاری، ۸۶۷ میلیون دلار تلفن همراه وارد کشور شده است.
گمرک در مقابل ابهامات پاسخگو نیست
این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته یعنی از فروردین تا شهریورماه سال ۱۴۰۰، حدود ۱.۸ میلیارد دلار تلفن همراه از طریق رویه تجاری وارد کشور شده بود؛ کنار هم گذاشتن این ارقام نشان می‌دهد که طبق آمار گمرک، واردات تلفن همراه در این مدت با افت بیش از ۵۰ درصد مواجه شده است.
هر چند اظهارات اعضای انجمن واردکنندگان تلفن همراه نیز حکایت از کاهش واردات تلفن همراه به دلیل افزایش واردات این کالا از طریق رویه مسافری دارد، اما افت بیش از ۵۰ درصدی واردات با واقعیت بازار تطابق ندارد، چرا که این بازار طی ماه‌های گذشته با کمبود عرضه مواجه نبوده است. امیر اسحاقی، دبیر انجمن واردکنندگان موبایل و تبلت دراین‌خصوص به خبرنگار دانشجو می‌گوید: «در سال جاری شاهد کاهش واردات تجاری تلفن‌های همراه بالای ۶۰۰ دلار نظیر آیفون به کشور هستیم و این رده از گوشی‌ها طی این مدت عمدتاً به صورت غیررسمی و مسافری وارد کشور شده‌اند.»
اسحاقی ادامه داد: «ورود حجم بالای تلفن‌همراه از طریق رویه مسافری در حالی رخ می‌دهد که حدود ۷۰ درصد از واردات تلفن همراه در این رویه، توسط سودجویان صورت می‌گیرد و دولت باید در این زمینه تصمیمات لازم را اتخاذ کند.»
آیا آمار گمرک در خصوص میزان واردات تلفن همراه صحیح است؟
در خصوص صحت‌سنجی آمار گمرک می‌توان اظهارات مصطفی قمری وفا، سخنگوی بانک مرکزی در خصوص میزان ارز تخصیصی به تلفن همراه اپل را هم مرور کرد.
قمری‌وفا در واکنش به خبر تخصیص ۹۰۰ میلیون دلار ارز جهت واردات آیفون در نیمه دوم سال ۱۴۰۰، با رد این موضوع گفت: میزان تأمین ارز در ۷ماهه ابتدایی امسال برای گوشی‌های آیفون حدود ۲۶۰ میلیون دلار بوده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۷ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰) ۲۵۰ میلیون دلار کاهش داشته است.
بررسی آمار واردات تلفن‌همراه در سالیان گذشته نشان می‌دهد گوشی‌های آیفون، با وجود اینکه تنها ۵ الی ۶ درصد حجم بازار را تأمین می‌کند، اما نزدیک به ۳۰ الی ۴۰ مجموع ارزش تلفن‌های همراه وارداتی را به خود اختصاص می‌دهد، با این تفاسیر می‌توان گفت که آمار گمرک چندان نیز از واقعیت دور به نظر نمی‌رسد، اما نکته اینجاست تنها در ۲ ماهه ابتدایی این تخصیص ارز صورت گرفته و به گواه مقامات صنفی، امکان واردات رسمی این گوشی‌ها در ماه‌های اخیر وجود نداشته است.
از سوی دیگر اظهارنظر اکبر سلطانی، کارشناس ارشد سامانه همتا حکایت از این دارد که در هفت ماه سال جاری، ۲۳۰ میلیون دلار از طریق رویه مسافری، تلفن همراه آیفون وارد کشور شده است. وی همچنین گفته است: در این مدت ۳۰۰ میلیون دلار تلفن همراه برند آمریکایی از رویه مسافری وارد کشور شده است.
با این تفاسیر تنها ۵۳۰ میلیون دلار آیفون تا پایان مهرماه وارد کشور شده است؛ حالا با وجود این اوصاف چطور امکان دارد که مجموع واردات تلفن همراه به کشور تا پایان شهریورماه، ۸۶۷ میلیون دلار باشد.
ناگفته نماند پیش از این برخی رسانه‌ها این گمانه را مطرح کرده بودند که ممکن است گمرک طی یک اشتباه محاسباتی، آمار مربوط به یک کد تعرفه وارداتی را در داده‌های خود به حساب نیاورده باشد.
عدم پاسخگویی مسئولین در خصوص آمار گمرک
در همین خصوص، خبرنگار دانشجو طی تماس‌های متعدد با مدیرکل دفتر آمار و پردازش اطلاعات گمرک، مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات گمرک ایران، مدیر مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه گمرک، سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت، قصد داشت به واکاوی دقیق این موضوع بپردازد، اما متأسفانه، با وجود پیگیری‌های گسترده همچنان پاسخ شفاف و دقیقی از مسئولان ذیربط دریافت نشده و انتشار آمار دقیق در این خصوص به زمان دیگری موکول شده است.
این موضوع بسیار جای تعجب دارد که با وجود انتشار برخط آمار و اطلاعات، همچنان شاهد اطلاعات ناقص و غیردقیق هستیم، پاستورنشینان که به دنبال تحقق دولت الکترونیک هستند، کماکان با ارائه آمار میزان واردات در گروه‌های مختلف مشکل داشته و بررسی جزئی حکایت از اشتباه گمرک جمهوری اسلامی ایران است.
انتظار می‌رود، دولت با ورود به این موضوع زمینه‌ساز ارائه برخط اطلاعات آماری در حوزه‌های مختلف را فراهم سازد تا شاهد چنین اشتباهات عجیبی نباشیم.